Prawo do diety i rozliczenie przejazdów w podróży służbowej

Pracownik jest zatrudniony w systemie podstawowym, od poniedziałku do piątku po 8 godzin. Został wysłany w podróż służbową. Wyjechał przed rozpoczęciem dniówki roboczej w poniedziałek i wrócił w piątek wieczorem. W czasie podróży miał zapewnione pełne wyżywienie, hotel i dojazd na koszt firmy. Czy pracownikowi przysługuje dieta? Czy godziny przejazdów w miejscu delegowania (przypadające poza rozkładowymi godzinami) oraz czas powrotu do domu zalicza się do czasu pracy?

W przypadku krajowej podróży służbowej (zakładamy, że o taką podróż chodzi w pytaniu) zapewnienie całodziennego wyżywienia wyłącza prawo do diety. Dieta jest bowiem świadczeniem przeznaczonym na pokrycie zwiększonych wydatków na wyżywienie w czasie podróży służbowej. Jeżeli więc pracownik nie ponosi tych wydatków (bo pracodawca zapewnił mu całodzienne wyżywienie), dieta się nie należy.

Powyższe wynika jednoznacznie z § 7 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167).

Należy nadmienić, że ustalenia, czy pracownikowi zapewniono całodzienne bezpłatne wyżywienie, dokonuje się w odniesieniu do doby podróży służbowej, która nie pokrywa się z kalendarzową. Jeżeli pracownikowi w tak rozumianej dobie zapewniono wszystkie posiłki, które standardowo przypadają na porę dnia (nocy) objętą daną dobą podróży, wówczas należy uznać, że zapewniono całodzienne wyżywienie.

Podróż służbowa, w tym dojazd i powrót z miejsca delegowania, co do zasady nie jest zaliczana do czasu pracy. Do czasu pracy przyjmowane są tylko te odcinki podróży służbowej, które pokrywają się z rozkładowymi godzinami pracy pracownika lub w czasie których pracownik świadczył pracę. W związku z tym czas dojazdu i powrotu przypadający na godziny, w których pracownik zgodnie z rozkładem miał świadczyć pracę, jest jego czasem pracy. Natomiast czas podróży służbowej przypadającej poza godzinami pracy nie należy do czasu pracy. W związku z tym za takie przejazdy pracownikowi nie przysługuje w zamian ani wynagrodzenie, ani czas wolny od pracy.

Analogicznie należy potraktować czas poświęcony na przejazdy w miejscu delegowania. Jedynie w przypadku efektywnego wykonywania pracy w trakcie przyjazdów (w co wchodzi np. kierowanie na polecenie pracodawcy pojazdem, którym jadą inni delegowani pracownicy), cały okres, w którym pracownik ją świadczył, także poza jego harmonogramowymi godzinami pracy, zalicza się do czasu pracy.